De Afdeling Oncologische Research van de GZA Ziekenhuizen is een van de grootste kankeronderzoekscentra van het land. De nakende fusie tussen het Ziekenhuis Netwerk Antwerpen (ZNA) en de Ziekenhuizen Gasthuiszusters Antwerpen (GZA) zal de slagkracht van deze afdeling nog vergroten. Zo zal immers het grootste oncologische centrum van het land worden gevormd met, voor het wetenschappelijk onderzoek, beschikbaarheid over een enorme populatie van patiënten en een omvangrijk en ervaren team van gemotiveerde medewerkers. Daarenboven heeft de Afdeling Oncologische Research nu al toegang tot het grootste radiotherapienetwerk van België, Iridium. Omvang, ervaring en motivatie zorgen voor een stimulerende omgeving om kankeronderzoek uit te voeren. Onder de stuwende leiding van Dr Philippe Huget en Dr Luc Dirix heeft de Afdeling Oncologische Research zich zo ontwikkeld tot een speler in het veld met internationaal aanzien.

Een uniek aspect van het kankeronderzoek in het GZA Ziekenhuis Sint-Augustinus is de aangehouden inspanning om een wetenschappelijke focus te hanteren. Door het concentreren van de aandacht op een beperkt aantal onderwerpen worden mensen en middelen optimaal ingezet en werd een onderzoekstraditie uitgebouwd die haar vruchten afwerpt in de vorm van, onder andere, een uitgebreid internationaal netwerk van samenwerkingen met andere toonaangevende onderzoeksgroepen. De wetenschappelijke focus wordt bewaakt door een wetenschappelijke beleidscommissie die wekelijks vergadert. Het Oncologisch Centrum GZA behandelt nu reeds 25% van alle patiënten met borstkanker van de provincie Antwerpen, dus het is vanzelfsprekend dat borstkanker een van de wetenschappelijke focussen vertegenwoordigt.

Het Clinical Trial Office van de Afdeling Oncologische Research voert klinische studies uit in samenwerking met de farmaceutische industrie om de werkzaamheid van nieuwe beloftevolle antikankermiddelen te testen. Deze eenheid heeft een performant kwaliteitssyteem dat al talrijke jaren telkens weer bij elke audit een certificaat volgens de geldende ISO-norm behaalt. Dit certificaat getuigt van de hoge kwaliteitsnormen die het Clinical Trial Office hanteert. Voor de farmaceutische industrie is deze expert-eenheid een vaste waarde en jaarlijks worden talrijke klinische studies tot een goed einde gebracht. Het Clinical Trial Office beperkt zich echter niet tot studies die worden gesponsord door de farmaceutische industrie. Een activiteit waar iedereen trots op is, is het uitvoeren van studies die worden ontworpen door de eigen onderzoekers, de zogenaamde ‘investigator driven studies’. Het Clinical Trial Office is een van de weinige studiebureaus in België die een alomvattende en ISO-gecertifieerde studieflow hebben ontwikkeld om een investigator driven studie volgens de geldende nationale en internationale wet- en regelgeving te laten verlopen. Het kwaliteitsteam en verschillende projectmanagers verbeteren deze studieflow continu. De resultaten van alle klinische studies worden gepubliceerd in wetenschappelijke tijdschriften met grote zichtbaarheid en impact in de oncologische wereld. De artsen-onderzoekers van het Oncologisch Centrum bouwen op deze manier een reputatie op die internationale samenwerking faciliteert.

De tweede eenheid van de Afdeling Oncologische Research van GZA is de Translational Cancer Research Unit. Een kwarteeuw geleden richtte Dr Luc Dirix, medisch oncoloog en afdelingshoofd Oncologische Research van de GZA Ziekenhuizen, deze onderzoeksgroep op die zich van in het begin tot doel heeft gesteld om borstkanker beter te begrijpen en deze kennis te vertalen naar een toename van de kans op genezing van de patiënt. Het Sint-ziekenhuis Augustinus geeft onderdak aan één van de grootste moederhuizen van België. Het is dan ook niet verwonderlijk dat er veel aandacht besteed wordt aan een van de meest frequente vormen van kanker bij de vrouw. De onderzoekers van Translational Cancer Research Unit leveren al verschillende decennia een bijdrage aan het begrijpen van de biologie van een unieke en agressieve vorm van borstkanker, het inflammatoir borstcarcinoom (IBC). Dr Luc Dirix richtte in 2008 samen met teams uit Frankrijk en de Verenigde Staten het Inflammatory Breast Cancer International Consortium (IBC-IC) op en is een van de huidige leiders van dit consortium. Hij en zijn medewerkers hebben hun onderzoek wereldkundig gemaakt in talrijke vaak-geciteerde en hoogkwalitatieve wetenschappelijke publicaties. Het onderzoek van de Translational Cancer Research Unit is ‘vertalend’. Dit betekent dat getracht wordt om klinische waarnemingen te verklaren, maar ook dat bevindingen vanuit het laboratorium worden getoetst en toegepast in de kliniek.

Dit vertalende onderzoek is enkel mogelijk indien de wetenschapper kan beschikken over lichaamsmateriaal van de patiënt met kanker. GZA en Iridium hebben daarom geïnvesteerd in een biobank. Deze biobank bevat duizenden weefselmonsters van (inflammatoire) borstkanker en een grote collectie van bloedmonsters van patiënten met kanker. De biobank van de Afdeling Oncologische Research heeft haar eigen toegewijde kwaliteitsmanager en medisch-laboratoriumtechnologen die ervoor zorgen dat het lichaamsmateriaal op degelijke wijze wordt bemonsterd, verwerkt en bewaard. Dit alles volgens de geldende ISO-norm en conform de regels van de Europese Algemene Verordening Gegevensbescherming.

Een tweede vereiste voor succesvol ‘translationeel’ of ‘vertalend’ kankeronderzoek is de samenwerking met, bijvoorbeeld, de borstkliniek van GZA (https://www.gzaziekenhuizen.be/specialismen/oncologie-kanker/borstkliniek) die ondertussen is uitgegroeid tot één van de grootste borstkankercentra in België. Deze borstkliniek omvat ook het Expertisecentrum IBC. Alleen door deze unieke interactie van het onderzoekslaboratorium, de biobank, gespecialiseerde kankerklinieken en een performant studiebureau kan hoogstaand kankeronderzoek worden uitgevoerd. Daarenboven investeert de Afdeling Oncologische Research in vaste medewerkers en stafleden met wetenschappelijke ervaring en visie (doctoraat op proefschrift), wat de bestendigheid van de wetenschappelijke inspanningen verzekert. Er is aanvullend een zeer goede samenwerking met de Commissie Medische Ethiek, met de Data Protection Officer en met de Patient Experience Manager van GZA. Samen met deze laatste werd een systeem van patiëntenparticipatie uitgebouwd zodat ook de patiënt een stem heeft die de richting van het wetenschappelijk onderzoek van de Afdeling Oncologische Research beïnvloedt.De combinatie van de opgesomde elementen vormt een unieke en solide basis voor waardevol kankeronderzoek in het ziekenhuis Sint-Augustinus. Samen met de kritische blik en inzet van de talrijke onderzoekers verantwoorden ze ook uw samenwerking met ons.

Wetenschappelijk onderzoek kost veel geld. Uw financiële steun is onontbeerlijk.